Sáng ngày 20 tháng 06 năm 2024, các bác sĩ Đơn vị Tạo hình Niệu đạo Bệnh viện Bình Dân cùng phái đoàn Giáo sư Joel Gelman (Đại học UC Irvine, California, Hoa Kỳ) đã thực hiện phẫu thuật tạo hình niệu đạo cho người bệnh N.V.N (65 tuổi, Long An). Đây là một trường hợp hẹp niệu đạo phức tạp kèm sỏi niệu đạo khiến người bệnh từ tiểu khó đến bí tiểu trước đó.

Năm 2022, người bệnh đã từng phải trải qua nội soi ngược chiều để tán sỏi kẹt niệu đạo. Trước đó, bệnh nhân có các triệu chứng như tiểu lắt nhắt kèm đau rát niệu đạo và được thực hiện thủ thuật nội soi tại một bệnh viện tại địa phương. Tuy nhiên, sao phẫu thuật lần đầu, dù được lấy sỏi niệu đạo nhưng người bệnh vẫn còn tiểu khó kéo dài, tiến triển ngày càng nặng đến mức hoàn toàn bí tiểu. Do đó, người bệnh đã được phẫu thuật mở bàng quang ra da để dẫn lưu nước tiểu. Thêm vào đó, người bệnh còn có các bệnh nền bao gồm gút (gout) và tăng huyết áp.

Các bác sĩ đang tiến hành phẫu thuật tạo hình niệu đạo cho người bệnh

Ca phẫu thuật tạo hình theo phương pháp cắt nối niệu đạo tận-tận cho người bệnh được truyền hình trực tiếp từ phòng phẫu thuật để các bác sĩ và nhân viên y tế tham dự có thể học tập kinh nghiệm xử trí các tình huống trong phẫu thuật. Các bác sĩ bệnh viện Bình Dân đã dùng các phương tiện hiện đại trong phẫu thuật tiết niệu như ống nội soi mềm để nội soi xuôi chiều từ bàng quang và nội soi ngược chiều từ ngoài niệu đạo vào để đánh giá đoạn hẹp và tính toán phương án tốt nhất để tạo hình. Đây là một trong những điều quan trọng, cùng với kinh nghiệm phẫu thuật tạo hình và sự khéo léo trong khâu nối niệu đạo của bác sĩ để tăng khả năng thông nối niệu đạo cho người bệnh.  Sau 2 giờ thực hiện, cuộc phẫu thuật đã kết thúc tốt đẹp.

TS.BS. Đỗ Lệnh Hùng và Giáo sư Joel Gelman tại phòng phẫu thuật

Cũng trong chiều cùng ngày 20 tháng 06 năm 2024, các Giáo sư đến từ Hoa Kỳ, Nhật Bản đã có những báo cáo khoa học hấp dẫn về bệnh hẹp niệu đạo và điều trị. Giáo sư Akio Horiguchi, Trường Y tế Quốc phòng, Saitama, Nhật Bản báo cáo chủ đề “Sự phát triển điều trị hẹp niệu đạo trước” và Giáo sư Francisco Martins, Bệnh viện Đại học Santa Maria, Lisbon, Bồ Đào Nha với chủ đề “Hẹp niệu đạo sau không do chấn thương”. Hai giáo sư đều là những chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực điều trị hẹp niệu đạo tại Châu Á và Châu Âu, mang đến cho hội thảo những góc nhìn, kinh nghiệm và quan điểm điều trị hẹp niệu đạo tại những quốc gia tiên tiến trên thế giới.

PGS.TS. Nguyễn Phúc Cẩm Hoàng phát biểu khai mạc Hội thảo khoa học

Theo giáo sư Francisco Martins, ngay cả ở Châu Âu, như tại Na Uy, cũng chỉ duy nhất có một trung tâm tạo hình niệu đạo và người dân cả nước gặp vấn đề về niệu đạo phải đến đây điều trị. Ông cũng cho biết thêm, khác với Việt Nam, lý do chủ yếu khiến người bệnh Châu Âu bị hẹp niệu đạo thường là sau điều trị ung thư tuyến tiền liệt, sau xạ trị ung thư tuyến tiền liệt.

Giáo sư Joel Gelman trình bày chủ đề “Kết quả chuyển giao kỹ thuật tạo hình niệu đạo của Đại học UC Irvine, California, Hoa Kỳ tại Bệnh viện Bình Dân”. Bài báo cáo cho thấy nỗ lực và tinh thần tiên phong trong đón nhận chuyển giao công nghệ của các bacsi Bệnh viện Bình Dân. Theo Giáo sư Joel Gelman, để có tỉ lệ thực hiện thành công tạo hình niệu đạo cao, nếu chỉ tập huấn ngắn ngày bằng cách xem các chuyên gia mổ trong khoảng 1-2 tuần rồi quay về, dù có dụng cụ phẫu thuật chuyên dụng cũng không đủ. Các bác sĩ phẫu thuật từ chuyên khoa tiết niệu phải trải qua thời gian đào tạo chuyên sâu, thực hành tích lũy kinh nghiệm từ vài tháng đến vài năm. Bên cạnh đó, bệnh viện cần có những trang thiết bị phẫu thuật tiết niệu và niệu đạo chuyên dụng và năng lực của chẩn đoán hình ảnh trước và sau phẫu thuật tốt. Do đó, chiến lược phát triển và ủng hộ từ các cấp quản lý và Ban Giám đốc Bệnh viện Bình Dân là rất quan trọng. Tỷ lệ thành công trong phẫu thuật tạo hình niệu đạo hiện nay tại Bệnh viện Bình Dân là 98%, tương đương với kết quả của các trung tâm tạo hình niệu đạo hàng đầu tại Hoa Kỳ.

Hẹp niệu đạo tại Việt Nam và một số nước Đông Nam Á thường xảy ra sau gãy khung chậu khi bệnh nhân gặp tai nạn giao thông, đặc biệt là tai nạn xe máy, té ngồi trên mạn ghe thuyền và tai nạn lao động. Hẹp niệu đạo gây ra khó khăn trong cuộc sống của người bệnh vì tình trạng tiểu rặn, tiểu khó, thậm chí phải cấp cứu khi bí tiểu. Bệnh lý hẹp niệu đạo để lại những hậu quả nặng nề về tâm lý vì gây rối loạn đường tiết niệu dưới, cùng những biến chứng nhiễm trùng tiết niệu. Điều này không những làm giảm chất lượng cuộc sống của bệnh nhân, mà còn tăng gánh nặng dành cho xã hội khi nhóm bệnh nhân chủ yếu ở độ tuổi lao động.

Điều trị hẹp niệu đạo nếu không được thực hiện đúng kỹ thuật có thể gây hẹp tái phát, người bệnh phải phẫu thuật nhiều lần hoặc chịu cảnh mang ống thông dẫn lưu nước tiểu suốt đời. Tại các nước không có bác sĩ được đào tạo tốt trang thiết bị chuyên dụng về tạo hình niệu đạo, tỉ lệ thành công thường chỉ dưới 16%.

PGS.TS.BS. Nguyễn Phúc Cẩm Hoàng thảo luận tại Hội thảo khoa học

Từ 2014 đến nay, Giáo sư Gelman Joel, chuyên gia phẫu thuật tạo hình niệu đạo (Đại học UC Irvine, California, Hoa Kỳ) đã định kỳ tiến hành chuyển giao kỹ thuật tạo hình niệu đạo cho các bác sĩ tại Bệnh viện Bình Dân. Riêng tại Bệnh viện Bình Dân, Giáo sư Gelman đã hướng dẫn phẫu thuật trực tiếp tổng cộng hơn 100 trường hợp phẫu thuật tạo hình niệu đạo. Ông cũng trực tiếp chuyển giao kỹ thuật và cập nhật các kiến thức mới về tạo hình niệu đạo cho bác sĩ tại Bệnh viện Bình Dân và các nước trong khu vực Đông Nam Á như Thái Lan, Malaysia... trong gần 10 năm qua.

PGS.TS.BS. Nguyễn Phúc Cẩm Hoàng, Phó Giám đốc Bệnh viện Bình Dân cho biết: “Qua hoạt động hợp tác liên tục, Bệnh viện Bình Dân cũng mở rộng các mối quan hệ hợp tác quốc tế, tạo điều kiện cho bác sĩ tạo hình niệu đạo và nhiều chuyên ngành khác tại Bệnh viện Bình Dân đi tu nghiệp tại Hoa Kỳ. Bệnh viện Bình Dân cũng đã hoàn thiện các quy trình và các trang thiết bị đáp ứng các yêu cầu gần như tương đương với phẫu thuật tạo hình niệu đạo tại Hoa Kỳ”.

Báo cáo viên nhận hoa cảm ơn từ Ban giám đốc Bệnh viện Bình Dân

Hiện Bệnh viện Bình Dân vẫn là cơ sở y tế duy nhất trên cả nước có đơn vị Tạo hình Niệu đạo. Trong năm nay, Bệnh viện Bình Dân hướng đến thành lập Khoa Phẫu thuật Tạo hình Niệu đạo. Tiếp đến, bệnh viện cũng từng bước xây dựng trung tâm huấn luyện về phẫu thuật tạo hình niệu đạo tại khu vực.

TRẦN NHUNG - VĨNH PHƯỚC

Tổ truyền thông Bệnh viện Bình Dân